11-14 Hafta detaylı ultrasonografik inceleme
Günümüzde, normal gebelik takibi sırasında, gebeliğin iki önemli haftasında, bebeğin durumunu değerlendirmek ve olası hastalığı olan bebekleri saptamak amaçlı detaylı ultrasonografik inceleme yapılmaktadır.
Bunlar;
- 11-14 hafta arası ultrasongrafik detaylı inceleme
- 18-22 Hafta arası ultrasonografik detaylı İnceleme
Bu bölümde gebeliğin 11-14. Hafta arasında yapılan ilk detaylı ultrasonografik incelemesi hakkında ayrıntılı bilgi bulabileceksiniz.
Konunun anlaşılabilir olması için SORU-CEVAP şeklinde kurgulanmıştır.
Bu ultrasonografi incelemesi her gebelikte yapılmak zorunda mıdır?
Evet, bebeği hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak isteyen anne ve baba adayları bu incelemeyi istemektedir. Her aile bu incelemeyi istemeyebilir. Bu nedenle gebeliğin 12. haftasında detaylı ultrason incelemesi yapılmalıdır.

12 Hafta gebelik
Detaylı ultrason görüntüsü

20 Hafta gebelik
Detaylı ultrason görüntüsü
11-14. haftada detaylı ultrasonografi yapılmasının önemi nedir?
Bu haftaların, ultrason ile değerlendirme için özel olmasının çok sayıda nedeni vardır.
Bu nedenlerden bazıları;
- Bebeğin beyin gelişiminde ciddi bir problem olması durumunda ilk bulgular görülür
- Bebeğin kafatası kemiklerinin gelişiminin bozukluğunun ilk bulguları görülür
- Hayat ile bağdaşmayan ciddi sakatlıklar ilk bulgularını bu haftada verir.
Yukarıda verilen ve hayat ile bağdaşmayan hastalıkların birisinin varlığında, aileye gebeliği sonlandırma şansı verilmekte ve ileri haftaya gelmeden yapılan küçük bir müdahale ile anne sağlığına yeniden ve kısa zaman sonra kazanabilmektedir. Bu nedenle son derece önemlidir.
Aşağıda verilen durumlar hakkında da İLK BULGULAR görülür.
- Belirli kromozom hastalıkları ilk bulgularını bu haftalarda verir.
- Bebeğin karın ön duvarında olabilen ciddi rahatsızlık bu haftalarda ilk bulgusunu verir.
- Bebeğin el kol ve ayaklarındaki ciddi rahatsızlıklar ilk bulgusunu verir.
- Bebeğin idrar torbasının çıkışında bozukluk olması ilk bulgusunu verir.
- Bebeğin sırt kemiklerindeki açıklık ilk bulgusunu verir.
- Bazı kalp hastalıkları ilk bulgusunu verir.
Yukarında verilen durumların herhangi birisinin varlığında ise;
- Aileye kesin tanı için yapılması gereken testler hakkında bilgi verilmekte,
- İleri haftada ultrason incelemesinin bu alanda daha ayrıntılı yapılmasının sağlanmakta,
- Nadirde olsa, anne karnında yapılabilen cerrahi seçeneklerinin aileye anlatılması gibi avantajlar sağlamaktadır.
Bu nedenle 11-14 hafta ultrasonografik incelemesi son derece önemlidir.
11-14 Hafta detaylı ultrasonografik incelemesini kim yapar?
Bu incelemeyi, özellikle bu konuda özel ilgisi ve tecrübesi olan kadın doğum uzmanları ile bu konuda eğitim almış olan riskli gebelik uzmanları (perinatoloji uzmanı) yapmaktadır.
Bu incelemeyi kimin yapması konusunda esas olan; bu konuda tecrübeli bir uzman hekimin yapmasıdır.
11-14. Haftada yapılan ultrason, ikili testi etkiler mi?
Evet etkiler. Çünkü bu kan testi, yani ikili testte risk hesaplaması bebeğin boyu, ense saydamlığının kalınlığı (NT) ve burun kemiğinin durumuna göre değişmektedir. Bu nedenle ultrasonografik incelemede olabilecek olan yanlış bir ölçüm, testi etkiler ve sonucun yanlış olmasına yol açabilecektir.
Anne kanında fetal DNA testi ( noninvaziv test ) yaptıranlarda bu ultrason incelemesini yapmalı mı?
Kesinlikle evet, yapılmalıdır. Çünkü anne kanında fetal DNA testi ile özel bazı kromozom anomalileri hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olunabilir. Ancak ultrason ile görülen diğer bir grup hastalık hakkında bilgi vermemektedir. Bu nedenle eğer bebeğiniz hakkında ayrıntılı bilgi almak istiyorsanız bu incelemeyi yaptırınız.
11-14. Hafta detaylı ultrason incelemesi için açlık gerekir mi?
Hayır, tam tersine tok olmanın bazen avantajı bile olabilmektedir.
Bu ultrason incelemesi nasıl yapılır?
Normalde üstten yapılan bir ultrasonografik inceleme ile bu işlem tamamlanabilir. Ancak bazen üstten bazı görüntüleri elde etmek çok zor olmakta ve vajinal ultrasonografi ile değerlendirme tamamlanmaktadır.
Bu nedenle doktorunuz sizden alttan ultrason yapılmasının gerekli olduğunu söyler ise lütfen bu muayeneye izin verin. Bu sayede bebeğinizin incelemesi tam olarak yapılabilecektir.
Bu ultrason incelemesi ne kadar sürer?
Normalde, bu inceleme 30 dakika ile 45 dakika sürebilmektedir. Daha kısa veya daha uzun olması çok olası değildir.
Detaylı ultrason incelemesi tekrar yapılır mı?
Evet yapılabilir. Ultrason incelemesi bebeğe zararı olmadığı kanıtlanmış bir inceleme şeklidir. Bu nedenle tekrar yapılabilir.
11-14 hafta ultrasonografik incelemesi bebeğin cinsiyetini kesin söyler mi?
Hayır, özellikle bu haftada bebeğin cinsiyetinin kesinleştirilmesi çok yanlış olabilir. Bu nedenle bebeğinizin cinsiyetinin kesin olarak belirlenmesi için 4. Aydan sonra yapılan ultrasonografi mümkün olmaktadır.
12. haftada detaylı ultrason başka hangi konular hakkında bilgi verebilir?
Anne adayının gebeliğin 11-14 hafta arasında görülmesi ( ortalama 12. gebelik haftası ) sadece bebeğin incelemesi değildir. Anne ve bebeğin ileri hastalardaki olası hastalıkları hakkında bilgi sahibi olunabilir. Tecrübeli Perinatoloji uzmanı bazı ipuçlarını değerlendirebilir. Aşağıdaki hastalıklar hakkında bilgi alınabilir;
- Gebelik zehirlenmesi ( preeklampsi ) hipertansiyon gelişim riski
- Erken doğum riski
- Gelişme geriliği riski
- Gizli şeker hastalığı
Yukarıda verilen hastalıklar, gebeliğin 12. haftasında yapılan detaylı ultrason incelemesi ile erken dönemde tespit edilebilmektedir.
12. hafta detaylı ultrasondan sonra ne olacak?
Gebelik takibinde iki kez detaylı ultrason yapılır. İlki 12. haftada yapılır. Bu haftada sorun görülmeyen gebelik, ikinci detaylı ultrason ile 20. haftada tekrar değerlendirilir.
Gebeliğin 18-23. haftaları arasında yapılan ikinci detaylı ultrason incelemesi çok daha farklı bir incelemedir. Bu işlem hakkında ayrıntılı bilgi almak için detaylı ultrason makalesini okumanızı öneririz.

Doç. Dr.
Oktay KAYMAK
Kadın doğum uzmanı & Perinatoloji uzmanı